EPHEMEROIDS. 20th Century by Posters
EPHEMEROIDS. 20th Century by Posters
20 października - 27 listopada 2016
Mystetskyi Arsenal ("Art Arsenal")
ul. Lavrska 12
Kijów
Celem projektu EPHEMEROIDS. 20th Century by Posters jest nie tylko zaprezentowanie sztuki plakatu jako części kultury wizualnej , ale i ukazanie jej wpływu na masową świadomość oraz tworzenie pewnego kodu społecznego odbioru.
Plakaty w formie graficznej odzwierciedlają różnorodne nurty artystyczne danego czasu. Są także okazją do ponownego oglądu istotnych okresów z historia świata, w których narodziły się trendy, idee, stereotypy społeczne a ich oddziaływanie jest odczuwalne do dnia dzisiejszego. Plakaty łączą w sobie fizyczne przemijanie fragmentu papieru (efemeryczność egzystencji) jak i „żywotność” poglądów, idei poprzez nie wyrażonych .
Placatum pochodzi od łacińskiego "dowód", oznacza komunikat wizualny, który narzuca konkretny wniosek oraz zachęca do podejmowania działań. Plakaty są wytworem kultury popularnej i poprzez nie promowano idee, polityczne, upodobania, ideologię, narzucano styl życia, styl myślenia, wartości etc. W związku z tym, tego rodzaju kultura wizualna jest niezwykle interesującym i cennym zasobem, który odzwierciedla wszystkie ważne społeczne procesy.
Historia XX w. jest dramatycznie zróżnicowana. Jej ikonografia zawiera w sobie dwie wojny światowe, pojawienie się reżimów totalitarnych, upadek imperiów kolonialnych i powstanie nowych niezależnych państw. Zielona rewolucja od lat 40. do 70. XX w. oraz rozwój medycyny doprowadziły do szybkiego wzrostu liczby ludności i wydłużenia życia. Wszystkie te zjawiska znalazły swoje odzwierciedlenie w plakatach. Dwudziesty wiek to era rewolucji technologicznej i wielu przełomowych wynalazków, które zadecydowały o przejściu od społeczeństwa przemysłowego do informatycznego.
Przełom XX i XXI w. był czasem nasilenia globalnych problemów ludzkości: przeludnienie, wyczerpywanie się zasobów, globalne ocieplenie i degradacja środowiska. Zmiany te znalazły odbicie w plakatach. W ich przesłaniu odczytujemy oryginalne konteksty i za sprawą ich perswazyjnego oddziaływania przywracamy rzekomo utracone relacje pomiędzy ich artystyczną formą i treścią. Plakat niezmiennie więc ma aktywny udział w kształtowaniu społecznego postrzegania wartości..
Projekt EPHEMEROIDS. 20th Century by Posters zbudowany jest wokół trzech bloków tematycznych: wojna, totalitaryzm, człowiek.
Wojna
W XX w. system międzynarodowych stosunków został poddany zasadniczym zmianom w wyniku dwóch wojen światowych i okresu „zimnej wojny”. Od 1945 do 2003 r. na świecie odnotowano ponad 470 konfliktów zbrojnych, które pochłonęły ponad 30 mln istnień ludzkich. Ciągła konfrontacja militarna wymaga stworzenia potężnego systemu propagandy. Przykładem są plakaty Edwarda Berneysa z okresu , który był zaangażowany w kształtowanie opinii publicznej w celu wysłania wojsk amerykańskich do Europy w czasie I wojny światowej.. Plakaty z czasów wojen – z różnych państw i z każdej strony konfliktu, łączy przeciwstawienie obrazu wroga – określonego za pomocą zespołu konkretnych, negatywnych cech - postaci wojownika-zbawiciela-obrońcy. W bloku „wojna” zostały zaprezentowane plakaty propagandowe I i II wojny światowej, plakaty antywojenne, z czasów rosyjskiego imperium, Związku Radzieckiego, Ukraińskiej Socjalistycznej Republik Radzieckiej oraz niemieckie, brytyjskie, francuskie i amerykańskie.
Totalitaryzm
Charakterystyczne dla wszystkich totalitarnych systemów, które pojawiły się w Europie to prawie nieskończona liczba przedstawień w typie „mądrego sternika”- uosobienia idealnego bohatera czy bohaterki, przywódcy, przywódczyni. W dziale „totalitaryzm” ukazano plakaty polityczne z ZSRR, Niemiec, Włoch i Węgier, plakaty związane z ruchem oporu, z okresu zimnej wojny oraz dotyczące społeczeństwa obywatelskiego w Europie i Stanach Zjednoczonych.
Człowiek
„Art de vivre!” czy „Art de la survie!”.- nierozstrzygnięty dylemat. Impulsem do powstania pierwszych plakatów reklamujących m. in. wyszukane napoje, żywność, ubrania i samochody była właśnie owa „sztuka życia”. W latach 60. XIX w. Jules Chéret stworzył pewne wyobrażenie, które jest nadal wykorzystywane są w marketingu, a polegające na manipulowaniu świadomością konsumentów poprzez emocje wywołane określoną wizualizacją. Jednak w XX w. w warunkach humanitarnych i ekologicznych zagrożeń w skali globalnej oraz demograficznych i społecznych problemów „sztuka życia” stała się „sztuką przetrwania”. Zmiana ta znajduje swoje odbicie w rozwoju plakatu społecznego.
W bloku „człowiek” – prezentowane plakaty odzwierciedlają ludzkie życie jako takie oraz zestaw uniwersalnych ludzkich wartości, praw oraz poruszają globalne problemy.
Organizatorzy
Narodowy Kompleks Artystyczno-Kulturalny i Muzeum "Art Arsenal"
Ukraińskie Centrum ds. rozwoju muzeów
Opracowanie na podstawie materiałów organizatora